Dikke kans dat jij enkele euro’s of honderden euro’s aan ‘minipensioen’ hebt opgebouwd. Daar merkte je waarschijnlijk niets van, toen je voor je bijbaan bij de bollenboer of in de super als vakkenvuller aan het zwoegen was.
Maar nu is het zaak om wel even bij je minipensioen stil te staan – ten minste, als je deze zuurverdiende euro’s terug wilt zien.
Waarom? Omdat per 2019 de regels voor het minipensioen veranderen. Het komt erop neer dat pensioenuitvoerders na 2019 het minipensioen niet meer zomaar mogen afkopen, dus wellicht zullen ze dat voor 2019 doen. Heel kleine pensioenen van minder dan 2 euro per jaar, komen te vervallen.
Bij afkopen krijg je een bedrag op je rekening gestort. Leuk natuurlijk, maar misschien wil je het wel laten meegroeien met je huidige pensioenpot? Overdragen heet dat.
Je moet in ieder geval nu actie ondernemen als je het heel kleine pensioen van maximaal 2 euro wilt behouden of als je afkoop van het pensioen tussen 2 euro per jaar en pakweg 500 euro per jaar wilt voorkomen.
Om je meer inzicht te geven, leggen we in dit artikel uit wat het minipensioen is, hoe de regels veranderen en wat je kunt doen.
1. Wat is een minipensioen?
Je hebt vast weleens een bijbaantje gehad, of kort bij een werkgever gewerkt. In dat geval kun kun je één of meerdere kleine pensioenpotjes hebben opgebouwd. Voor pensioenuitvoerders wordt het een beetje te gortig om al die potjes te handhaven: de administratiekosten zijn vaak hoger dan de waarde van het pensioen.
Om die reden willen pensioenuitvoerders deze pensioentjes afkopen, wat betekent dat je het pensioenbedrag nu krijgt in plaats van later. Dat bedrag op je rekening komt misschien van pas, maar het hele idee van sparen voor de oude dag wordt hiermee om zeep geholpen. Pensioen nu uitgekeerd krijgen, betekent minder pensioen later.
Vandaar dat afkopen per 2019 moeilijker wordt voor pensioenuitvoerders. Je pensioen vervroegd ontvangen heeft nog meer nadelen, daar komen we later op terug.
2. Om hoeveel geld gaat het nu eigenlijk?
Minipensioenen van maximaal 2 euro per jaar komen te vervallen, de regels voor kleine pensioenen tussen 2 euro en 474,11 euro per jaar veranderen.
3. Wat zijn de regels voor minipensioenen nu?
Jij als pensioengerechtigde kan niet vragen of je minipensioen kan worden afgekocht. De uitkerende instantie neemt hiertoe het initiatief met een brief waarin jou een aanbod wordt gedaan. Deze afkoopsom is gebaseerd op de jaarlijkse uitkering die je bij pensionering zou krijgen. Dat bedrag wordt vermenigvuldigd met de zogenoemde 'afkoopfactor.'
Het bedrag dat je krijgt bij afkoop hangt onder meer af van je leeftijd en de gemiddelde levensverwachting. Verderop in dit artikel leggen we uit hoe pensioenuitvoerders de afkoopsom kunnen berekenen en hoe hoog die is.
Het pensioen kan pas worden afgekocht twee jaar nadat je uit dienst bent getreden en binnen die twee jaar niet hebt gevraagd om het pensioen over te dragen naar je huidige pensioenfonds.
Na deze twee jaar kan de pensioenuitvoerder gedurende een half jaar lang het pensioen zónder jouw toestemming afkopen. Na dat halfjaar moet wel om jouw toestemming worden gevraagd.
4 .Wat zijn de regels voor minipensioenen na 2019?
Mini-minipensioentjes van maximaal 2 euro per jaar vervallen per 2019. Dat geld is dan foetsie.
De kleine pensioenen, dus die van meer dan 2 euro en minder dan 474,11 euro per jaar, mogen niet meer door pensioenuitvoerders worden afgekocht. Als de pensioenuitvoerder hier vanaf wil, mag dit alleen bij jouw huidige pensioen worden gevoegd (waardeoverdracht).
Er geldt een uitzondering als na vijf jaar nog geen nieuwe pensioenuitvoerder is gevonden. In dat geval mag het minipensioen worden afgekocht mét jouw toestemming.
Overigens kan het zo zijn dat de pensioenuitvoerder niet van het minipensioen af wilt. In dat geval blijft het bij deze uitvoerder, tenzij je om waardeoverdracht vraagt en de uitvoerder hiermee akkoord gaat.
5. Heb ik eigenlijk een minipensioen?
Dat zul je moeten checken. Pak je Digid en log in op Mijnpensioenoverzicht.nl waar je een overzicht van je pensioenpotjes vindt.
6. Oké, ik heb een minipensioen. Wat kan ik doen?
Zoals gezegd vervalt het minipensioen van maximaal 2 euro per jaar. Wil je dit behouden dan zul je de pensioenuitvoerder moeten vragen wat de mogelijkheden zijn. Wellicht wil je het pensioen afkopen of overdragen. Let wel, de pensioenuitvoerder is niet verplicht hieraan mee te werken.
Heb je een pensioen dat tussen de 2 en 474,11 bruto per jaar ligt, dan vervalt dit niet. De uitvoerder kan het voor 2019 nog afkopen of ervoor kiezen het te behouden. Daar kun je mee akkoord gaan, maar je kunt ook vragen of het mag worden overgedragen naar je huidige pensioenfonds. Ook hier hoeft de pensioenuitvoerder niet aan mee te werken.
7. Maar hoe hoog is de afkoopsom voor minipensioen dan?
Zoals eerder gezegd is dit bedrag hoger dan de opgebouwde jaarlijkse uitkering. Om de afkoopsom te berekenen houden pensioenuitvoerders rekening met je leeftijd, de gemiddelde levensverwachting en wellicht ook de economische situatie.
Uitvoerders hanteren tabellen met een factor die gekoppeld is aan de leeftijd waarop je het minipensioen uitgekeerd krijgt.
Die tabellen zien er niet allemaal hetzelfde uit. Twee voorbeelden zijn de tabellen van Pensioenfonds ING en die van het pensioenfonds van IBM.
In de grafieken hieronder kun je zien hoe dit grofweg werkt. De afkoopfactor is hoger naarmate je de pensioenleeftijd dichter nadert. Zo krijg je bij een minipensioen van 2 euro per jaar dat je op 30-jarige leeftijd afkoopt, een bedrag tussen de 23 en 27 euro! Koop je dezelfde pensioen op je 65e af, dan krijg je tussen de 39 en 41 euro.
Bij een minipensioen van 400 euro per jaar dat je op 40-jarige leeftijd afkoopt, krijg je in de voorbeelden hieronder tussen de 5.760 euro en 6.120 euro.
8. Wat gebeurt er bij afkopen en bij overdragen?
Kies je voor afkopen, dan moet je bedenken dat je daarmee duurder uit kan zijn dan als het minipensioen zou overdragen naar ander pensioenfonds. Dat zit zo: Laat je het pensioen nu uitkeren, dan betaal je daar afhankelijk van je inkomen inkomstenbelasting over.
De vervroegde uitkering is een verhoging van je inkomen en kan ook nog betekenen dat je minder huurtoeslag of zorgtoeslag ontvangt. Voor inkomens tussen de pakweg 20 duizend euro en 68.000 euro ligt het belastingpercentage op 40,85 procent.
Laat je het minipensioen overdragen naar een ander fonds, dan betaal je geen belasting over dit potje. Tegen de tijd dat je de AOW-leeftijd bereikt en het krijgt uitgekeerd, betaal je wel inkomstenbelasting. Maar dat is een stuk minder dan als je het nu zou laten uitkeren.
Als oudere val je namelijk in een lagere tariefschijf voor inkomstenbelasting. De komende jaren wil het kabinet Rutte 3 een nieuw schijvenstelsel invoeren, waardoor je vanaf de AOW-leeftijd bij een inkomen tot ongeveer 34.000 euro maar 19,5 procent inkomstenbelasting betaalt.
9. Ik wil mijn minipensioen afkopen en dan zelf sparen of beleggen
Als je zelf spaart of belegt met het vervroegd uitgekeerde pensioen, moet je bedenken dat je nog steeds inkomstenbelasting in box 1 betaalt in het jaar dat je geld krijgt uitgekeerd. Daarnaast betaal je vermogensrendementsheffing in box 3 als jouw vermogen in totaal boven de 30.000 euro uitkomt. Terwijl beleggen via een pensioenfonds onbelast is.
Je kunt met het vervroegd uitgekeerde bedrag natuurlijk ook zelf sparen voor je oude dag, met banksparen of door het in een lijfrenteverzekering te storten. Op die manier spaar je ook belastingvrij, wel betaal je nog steeds inkomstenbelasting in box 1 in het jaar dat bedrag wordt uitgekeerd.
10. Hoeveel rendement moet je maken, als je zelf gaat beleggen afgekocht minipensioen?
Je kunt een afgekocht minipensioen in principe inzetten voor twee dingen: nu iets leuks of nuttigs doen, zoals een extra vakantie of een schuld aflossen. Bij het alternatief, zelf vermogen opbouwen, is de vraag natuurlijk hoe sterk je staat versus een pensioenfonds dat voor je (blijft) beleggen.
Dit is niet heel makkelijk te berekenen, maar we geven toch een indicatie. Stel je bent 40 jaar en koopt een minipensioen van 400 euro per jaar af en krijgt daarvoor 6.000 euro. Hoe vergelijk je dit met de alternatieve keuze van het aanhouden van dit pensioen bij een pensioenfonds?
Om te beginnen is de vraag of het pensioenfonds je minipensioen waardevast houdt, door het elk jaar te laten meestijgen met de inflatie. Dit is de afgelopen jaren op grote schaal niet gebeurd, maar laten we er even vanuit gaat dat pensioenfondsen rijk genoeg blijven om dat wel te doen.
Als de jaaruitkering van 400 euro vijfentwintig jaar lang (dus tot je 65e) waardevast blijft tegen een inflatie van 2 procent per jaar, gaat het straks om een bedrag van 656 euro.
De 40-jarige van nu krijgt dus op z'n 65e een bruto uitkering van 656 euro, belast tegen 19,5 procent wordt dat netto 528 euro per jaar.
Dan het alternatief van de afkoop. De som van 6.000 euro bruto wordt nu belast tegen bijna 41 procent en daar blijft netto 3.549 euro van over. Dat bedrag moet je zo succesvol beleggen, dat je over vijfentwintig jaar een pot hebt waarmee je een jaarlijkse uitkering kan doen die gelijk is aan 528 euro.
Hier ben je afhankelijk van aannames. Stel bijvoorbeeld dat bij je pensionering uit je persoonlijke pensioenpot een nettorendement van 3 procent per jaar denkt te halen. Inclusief de vermogensrendementsheffing moet je dan een jaarlijks rendement halen van ongeveer 7,6 procent om uit te komen op een vermogenspot van ruim 22 duizend euro.
Hiermee kun je jezelf een pensioen uitkeren dat vergelijkbaar is met het scenario waarbij het geld bij een pensioenfonds blijft zitten. Dat is best een uitdaging!